SPOTPRENTWIJZER ONDERBOUW (Klik hier voor een PowerPoint presentatie)

  STAP 1: PERSONEN EN VOORWERPEN HERKENNEN

1. Staat er een jaartal (misschien zelfs een datum) bij de cartoon? Cartoons zijn meestal getekend in de tijd waarover ze gaan. Een datering (jaartal) helpt je op weg om de afgebeelde personen en voorwerpen en ook het onderwerp van de prent te herkennen.
2. Welke personen (of dieren) zie je. Wat of wie stellen ze voor?
   Beschrijf eerst puur hun uiterlijk! Soms herken je mensen die echt hebben geleefd (zoals Hitler, Stalin of Kennedy), soms symbolen zoals een leeuw (als teken voor Nederland), een beer (voor Rusland) of een draak (voor China). Let op de datering en het onderschrift, maar ook op tekst in de prent, en op extra symbolen bij de personen zelf.
3. Welke voorwerpen zie je? Wat stellen ze voor?
   Beschrijf eerst puur hun uiterlijk! Soms zijn delen van een prent symbolisch bedoeld (donkere lucht = dreiging, treurwilg = droefheid, duif = vredesduif, schedel = dood). Let weer goed op het onderschrift, tekst in de prent zelf en op de datering.
4. Wat doen de personen? Wie of wat is het slachtoffer?
   Vaak doen de personen elkaar of iets wat aan. Dikwijls zeggen ze daarbij iets: in de prent zelf, of in de titel of het onderschrift. Soms zijn titel en onderschrift neutraal, soms vooral kritisch, grappig of spottend!

  STAP 2: HET ONDERWERP

Op welke gebeurtenis of situatie uit de geschiedenis heeft de cartoon betrekking? Een cartoon is een (kritische/humoristische/ironische) reactie op een gebeurtenis (die jij kent!). Noem de personen/de situatie en het onderwerp uit de geschiedenis (inclusief de datering) waarover de prent gaat.

  STAP 3: DE TEKENAAR, ZIJN MENING/BOODSCHAP

Uitgangspunt: de tekenaar beeldt iets af zoals hij erover denkt, de prent heeft een boodschap. Zijn personen (of dieren) -heel overdreven?- negatief of positief afgebeeld? Vaak wordt minstens één hoofdfiguur belachelijk gemaakt. Als die ongunstig is afgebeeld zal de tekenaar weinig goeds over hem denken. Zijn alle figuren zo afgebeeld, dan wil de tekenaar vast de hele gebeurtenis ongunstig laten zien. In een spotprent wordt altijd wel iets bekritiseerd of belachelijk gemaakt! Zijn voorwerpen -heel overdreven?- negatief of positief afgebeeld? Let op dezelfde punten als die bij de personen (hierboven), zoek naar wat de tekenaar ermee bedoelde. Zijn onderschrift en/of titel neutraal of ironisch, grappig, kritisch, complimenteus…? Is er ook extra informatie over de tekenaar/de uitgever van de prent - Weet je iets over het blad waarin de cartoon stond, of de tekenaar ervan (herkomst/politieke voorkeur)? Bijv.: een Engelse prent uit 1942 over Hitler zal hem ongunstig afbeelden, een Duitse juist gunstig).

  STAP 4: DE CARTOON ALS BRON

Past de boodschap van de cartoon bij wat jijzelf over dit onderwerp uit de geschiedenis weet? Leg uit hoe informatief, eenzijdig of zelfs propagandistisch je deze spotprent eigenlijk vindt.